|
|
|
str. 1 | 2
|
W latach 1930-1931 dowodził Eskadrą Szkolną oraz pełnił obowiązki oficera taktycznego w 55. Eskadrze
Liniowej. 15 lipca 1930 r w trakcie ćwiczeń do rajdu Małej Ententy i Polski na Potezie XXV
pilotowanym przez por. Jana Oleszkiewicza w locie ze Lwowa do Krakowa wskutek awarii silnika
w miejscowości Blizne k. Krosna miał kraksę. Samolot został rozbity, załodze jednak udało się
wyszłść z wypadku bez obrażeń. W 1931 r. w „Przeglądzie Lotniczym” nr 5/31 opublikował swój patent
na poręczny w czasie lotu mapnik obserwatora.
7 lipca 1933 r. został organizatorem i pierwszym dowódcą 56. Eskadry Towarzyszącej
a 1 stycznia 1934 r. został awansowany do stopnia kapitana.
W trzy miesiące później zdał dowództwo 56. eskadry i razem z sierż. pil. Janem Buczyńskim
na samolocie RWD-9 „Podoficer” wziął udział w przygotowaniach do międzynarodowych zawodów lotniczych
„Challenge”.
Od listopada 1934 r.
do maja 1935 r. pełnił obowiązki dowódcy Dywizjonu Szkolnego, po czym dowodził II plutonem
towarzyszącym 56. eskadry. W 1936 r. dla potrzeb Muzeum Państwowego w Grodnie wykonał zdjęcia
lotnicze grodziska w Surażu k. Białegostoku.
Na początku listopada 1936 r. został skierowany na pierwszy kurs Wyższej Szkoły Lotniczej w
Warszawie, po ukończeniu którego został wykładowcą tej uczelni. Przez kolejne trzy lata, aż
do wybuchu II Wojny Śiwatowej Wykładał Służbę Sztabów i Zaopatrzenie Wojsk Lotniczych
18 marca 1939 r. został awansowany do stopnia majora. Jeszcze w 1939 r. wydał podręcznik
o zaopatrzeniu wojsk lotniczych.
Na dwa dni przed wybuchem wojny, 28 sierpnia 1939 r., otrzymał przydział mobilizacyjny do Sztabu
Lotniczego odwodowej armii „Prusy” dowodzonej przez gen. Dąba-Biernackiego, gdzie objął
funkcję oficera operacyjnego. W dniu 5 i 6 września 1939 r. pod Tomaszowem opracował użycie
artylerii przeciwlotniczej i osobiście wydawał rozkazy na stanowisku baterii.
W okresie odwrotu znad linii Tomaszów-Łódź, pomimo trudności rozproszenia i stałego niebezpieczeństwa dostania się
do niewoli niemieckiej, z polecenia Sztabu Armii nawiązał skuteczną łączność ze Sztabem Armii
„Łódź”. Po przekroczeniu wschodzch granic Polski przez wojska Armii Czerwonej, 19 września 1939 r.,
o godz. 1.00, na rozkaz Naczelnego Wodza przekroczył granicę Węgierską przez przełęcz Tatarską
i został internowany w obozie w Jolszwie. 13 listopada 1939 r. jako osoba cywilna, z zawodu nauczyciel,
pod fałszywym nazwiskiem, wyjechał koleją z Budapesztu przez Jugosławie i północne Włochy do Francji gdzie
15 listopada 1939 r. zameldował się w bazie polskiego lotnictwa w Bron k. Lyonu.
We Francji został mianowany dowódcą eskadry. Zorganizował przeszkolenie unitarne dla 250 młodych żołnierzy.
4 marca 1940 r. został mianowany drugim zastępcą komendanta Centrum Wyszkolenia Lotniczego w Bron.
Po upadku Francji został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. 7 lipca 1940 r. okrętem angielskim przypłynął
do Liverpoolu, skąd skierowano go do Blackpool gdzie służył jako członek komisji selekcyjnej personelu latającego.
Otrzymał brytykjski stopień Flight Lieutenant i numer służbowy P-0108.
24 października 1940 r. na stacji RAF Blackpool rozpoczął kurs nawigacji i 26 kwietnia 1941 r. odszedł
na dalsze szkolenie do 1 AONS w Prestwick w Szkocji.
19 lipca 1941 r. Tadeusz Lewkowicz został skierowany do ośrodka szkolenia i zgrywania załóg bombowych
w 18 Operation Training Unit w Bramcote, a 8 grudnia 1941 r. otrzymał przydział operacyjny do 301 Dywizjonu Bombowego
im. Ziemi Pomorskiej stancjonującego wówczas na stacji RAF Hemswell.
Wziął udział w lotach operacyjnych nad cele w północno-zachodniej Europie takie jak Chebourg, Boulgone,
Kolonia, Wilhemshaven, Kilonia. 25 marca 1942 r. w wyniku wypadku lotniczego został ranny i skierowany
do szpitala RAF-u w Torquay. Po leczeniu powrócił 21 kwietnia 1942 r. do 301 Dywizjonu jednakże do końca
swej służby w Dywizjonie nie brał już udziału w lotach operacyjnych. Za loty bojowe odznaczony został
Krzyżem Walecznych oraz Polową Odznaką Obserwatora.
9 maja 1942 r. przeniesiono go do Londynu gdzie organizował kurs dla skoczków, ochotników
do zrzutu do Kraju. Następnie otrzymał przydział do Wydziału Studiów Organizacyjnych w
Inspektoracie Polskich Sił Powietrznych. 1 marca 1943 r. został awansowany do stopnia podpułkownika oraz
brytyjskiego Squadron Leadera. Od początku czerwca 1943 r. pełnił funkcję Szefa Wydziału Personalnego Polskich
Sił Powietrznych.
1 września 1944 r. otrzymał brytyjski awans do stopnia Wing Commandera a w dwa tygodnie później, 15 września
1944 r., został przeniesiony do polskiej sekcji planowania i zaopatrzenia przy Air Ministry.
Od października do grudnia 1944 r. odbył kurs w Oficerskiej Szkole Zaopatrzenia w
Hannington, a 11 stycznia 1945r. został wyznaczony na Szefa Zaopatrzenia Polskich Sił Powietrznych.
14 marca 1946 r. został Szefem Wydział Demobilizacji.
16 kwietnia 1947 r. Tadeusz Lewkowicz został zdemobilizowany i zwolniony z wojska.
Po podjęciu decyzji o pozostaniu na emigracji, wstąpił do Lotniczego Korpusu Przysposobienia
i Rozmieszczenia (Polish Resettlement Corps). W tym okresie ukończył kurs hotelarski. Lotniczo, był wówczas
członkiem Sądu Honorowego Oficerów Lotnictwa. 15 kwietnia 1949 r. został zwolniony z korpusu.
Życie "w cywilu" rozpoczął od przystąpienia do polskiej spółki „Fleet Laundry Hampstead
Ltd.”. Do spółki, która prowadziła pierwszą polską pralnie na terenie Londynu weszli także gen. pil.
Ludomił Rayski oraz płk obs. Tytus Karpiński. Tadeusz Lewkowicz w pralni zajmował się księgowością,
a także rozwoził pranie po Londynie. W 1955 r. przyjął obywatelstwo brytyjskie.
11 listopada 1964 r. został awanswoany do stopnia pułkownika a w 1969 r. przeszedł na emeryturę.
Poza pracą i układaniem sobie życia w nowych warunkach, Tadeusz Lewkowicz bardzo aktywnie zajmował się
również działalnością niepodległościową oraz społeczną. Przez 10 lat był przewodniczącym Koła Seniorów Lotnictwa,
przez 5 lat był przewodniczącym lokalnego koła Skarbu Narodowego w dzielnicy Highgate-Devonia.
Należał do Stowarzyszenia Lotników Polskich, przewodniczył również corocznym zjazdom byłych żołnierzy
5. Pułku Lotniczego. Był członkiem i fundatorem Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego.
Należał również do koła Lwowian w Londynie, do Friends of Highgate Cemetery oraz do Królewskiego Automobilklubu.
Był członkiem chóru kościelnego w polskiej parafii na Highgate.
Przez kilka lat był skarbnikiem Koła Generałów i Pułkowników, a w wolnych chwilach pisał wiersze.
11 listopada 1981 r otrzymał tytuł naukowy oficera dyplomowanego. W tym czasie udalo mu się również sześciokrotnie
odwiedzić Polskę.
Tadeusz Lewkowicz zmarł w londyńskim szpitalu Whittington 1 marca 1993 r. Został pochowany
zgodnie ze swoją ostatnią wolą w mundurze, na cmentarzu Highgate. Podczas pogrzebu,
w imieniu Stowarzyszenia Lotników Polskich w Wielkiej Brytanii,
słowo pożegnalne wygłosił mjr. pil Andrzej Jeziorski.
źródło: biografię Tadeusza Lewkowicza publikuję dzięki uprzejmości p. Krzysztofa Michalskiego, który opracował życiorys
kuzyna w oparciu o informacje pozyskane z:
1. Centralnego Archiwum Wojskowego w Rembertowie;
2. Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie;
3. Archiwum Ministry of Defence w Hayes;
4. Archiwum Tadeusza Lewkowicza;
5. Korespondencja i rozmowy z Tadeuszem Lewkowiczem;
6. Informacje uzyskane od: p. Marii Michajłów-Wałach, p. Zbigniewa Charytoniuka i p. Piotra Hodyry.
|
|
|
cofnij